ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1
ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗ ΡΗΤΟΡΙΚΗ ΜΙΣΟΥΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Οι νέοι βρίσκονται στο επίκεντρο κάθε θετικής αλλαγής στην κοινωνία.Πράγματι κάθε πρόβλημα έχει τη δική του λύση και σίγουρα υπάρχει μια θετική πλευρά σε κάθε δύσκολη κατάσταση – αρκεί ΚΑΠΟΙΟΣ να κάνει ΚΑΤΙ γι’ αυτό! Και ποιος θα ήταν περισσότερο κατάλληλος για αυτόν τον ρόλο από τους νέους ανθρώπους! Ναι, εσείς! Πώς; Ε, λοιπόν…διαδώστε το μήνυμα, γίνετε οι ίδιοι παράδειγμα προς μίμηση, δείξτε σε όλους τον δρόμο, διδάξτε! Και -οπωσδήποτε- μπείτε στη μάχη εναντίον των αφηγήσεων μίσους και της ρητορικής μίσους – ίσως το πιο ανησυχητικό φαινόμενο του σύγχρονου κόσμου, που φυσικά δεν αποτελεί εξέλιξη σε αυτήν τη διαδικασία!
Αν θέλαμε να το θέσουμε σε ένα πιο θεωρητικό πλαίσιο…θα ονομάζαμε αυτήν τη διαδικασία “εκπαίδευση συνομηλίκων”. Είναι η διαδικασία της διάδοσης πληροφοριών ανάμεσα στα μέλη μιας συγκεκριμένης κοινότητας ή ομάδας νέων ανθρώπων με σκοπό να φέρουν θετικά αποτελέσματα. Τα άτομα μιας ομάδας που μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά, αποτελούν μια πολύ σημαντική πηγή πληροφοριών, σχολίων και υποστήριξης, ενόσω συνειδητοποιούν οι ίδιοι τον εαυτό τους. Οι συνομήλικοι βοηθούν τους ομοίους τους να ενταχθούν στην κοινωνία με την ενίσχυση ή καταδίκη συμπεριφορών ή διαπροσωπικών σχέσεων.
Σε αυτήν την περίπτωση, οι νέοι φαίνεται να παίζουν έναν ρόλο κλειδί στο φαινόμενο της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο, αφού μπορούν να βρεθούν σε διάφορες θέσεις: θύματα, παρατηρητές και -δυστυχώς- θύτες. Επομένως…ας προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα…εσωτερικά! Ας χρησιμοποιήσουμε τη δύναμη των νέων για να αλλάξουμε την πραγματικότητα και να κερδίσουμε τη μάχη ενάντια στις αφηγήσεις μίσους! Ακολουθήστε μας σε αυτή τη διαδικασία της εκπαίδευσης μεταξύ συνομηλίκων!
Αυτός ο Οδηγός δημιουργήθηκε για να βοηθήσει τους νέους στη διαδικασία να γίνουν πρωταγωνιστές στη μάχη καταπολέμησης της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο και να διαδώσουν το μήνυμα στους συνομηλίκους τους, να ενωθούν μαζί τους και να φέρουν θεαματικά αποτελέσματα προς έναν καλύτερο κόσμο. Με άλλα λόγια…ήρθε η ώρα των νέων να γίνουν Counterizers!
a. Εισαγωγή
Το διαδίκτυο έχει προσφέρει στους ανθρώπους έναν ατέλειωτο κόσμο από δυνατότητες να εκφραστούν με κάθε δυνατό τρόπο. Αυτός ο κόσμος χωρίς όρια τους έδωσε την ευκαιρία ορισμένες φορές να ξεπεράσουν αυτό που θεωρείται “ανθρώπινη συμπεριφορά” από τον έναν στον άλλον. Η ρητορική μίσους πλέον διαδίδεται σε όλο το διαδίκτυο, κάνοντάς το ιδιαίτερα δύσκολο να την εντοπίσει και φυσικά να την αντιμετωπίσει κανείς. Η πρόληψη της ρητορικής μίσους δεν είναι εύκολη υπόθεση – πόσω μάλλον η καταστολή της, αφού γεννηθεί και ξεφύγει από τον έλεγχο. Στο κάτω κάτω, στην τελευταία περίπτωση η ζημιά έχει ήδη γίνει και μένει μόνο να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες.
It took a long time to give a definition to hate speech, however, after several attempts, it seems that we finally have one that one may probably rely on. Hate speech, as defined by the Committee of Ministers of the Council of Europe, covers “all forms of expression which spread, incite, promote or justify racial hatred, xenophobia, anti-Semitism or other forms of hatred based on intolerance, including: intolerance expressed by aggressive nationalism and ethnocentrism, discrimination and hostility against minorities, migrants and people of immigrant origin”. However, this is not all: hate speech also includes non-verbal expressions such as those contained in images, videos or any communicative form of online and offline activity, as included in the Council of Europe’s definition, and evidenced in rulings of the European Court of Human Rights.
Χρειάστηκε αρκετός καιρός μέχρι να δοθεί μια ερμηνεία για τη ρητορική μίσους, ωστόσο, μετά από αρκετές προσπάθειες μάλλον έχουμε έναν ορισμό στον οποίο μπορούμε να βασιστούμε. Η ρητορική μίσους, όπως περιγράφεται από την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, περιλαμβάνει “όλες τις μορφές έκφρασης που διαδίδουν, προκαλούν, προωθούν ή δικαιολογούν ρατσιστικό μίσος, ξενοφοβία, αντισημιτισμό ή άλλες μορφές μίσους που βασίζονται στη μισαλλοδοξία: μισαλλοδοξία που εκφράζεται μέσω επιθετικού εθνικισμού και εθνοκεντρισμού, στις διακρίσεις και την εχθρότητα απέναντι στις μειονότητες, τους πρόσφυγες και τους μετανάστες”[1]. Παρ’ όλ’ αυτά, δεν είναι μόνο αυτό: η ρητορική μίσους περιλαμβάνει επίσης μη λεκτικές εκφράσεις, όπως αυτές που περιέχονται σε εικόνες, βίντεο ή άλλες μορφές επικοινωνίας εντός και εκτός διαδικτύου, όπως αναφέρεται στην ερμηνεία του Συμβουλίου της Ευρώπης και περιλαμβάνεται σε αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
[1] Council of Europe Committee of Ministers Recommendation CM/Rec(1997)20, available at https://wcd.coe.int/com.instranet.InstraServlet?command=com.instranet.CmdBlobGet&InstranetImage=1658005&SecMode=1&DocId=582600&Usage=2