ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

C. Μηχανισμοί καταστολής της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο

Η ρητορική μίσους έχει μπει στη ζωή μας εδώ και αρκετό καιρό και έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες να περιοριστεί, χωρίς όμως να επιτευχθεί η εξαφάνισή της. Πολλές πρωτοβουλίες προσπάθησαν να συνδράμουν σ’ αυτό, επιχειρώντας να περιορίσουν την επίδραση της ρητορικής μίσους και να την αναχαιτίσουν. Παρακάτω θα δείτε μερικές καλές πρακτικές και τα επιτυχημένα αποτελέσματά τους!

❖ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ

Στην Αλβανία, η διαδικτυακή πλατφόρμα “ISIGURT” (www.isigurt.al) δημιουργήθηκε ως μια πλατφόρμα καταγγελίας περιστατικών διαδικτυακών επιθέσεων και προσβολών. Το διάστημα των ετών 2016 – 2018, περισσότερες από 300 περιπτώσεις παιδιών και νέων καταγγέλθηκαν, από τις οποίες το 62 % αφορούσε διαδικτυακό εκφοβισμό[1]. Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 2019, το 60 % των 35 καταγγελιών σχετίζονταν με τη ρητορική μίσους, απειλές και διαδικτυακό εκβιασμό.
Η μη κυβερνητική οργάνωση “Youth for Peace” από τη Βοσνία Ερζεγοβίνη, σε συνεργασία με τα κέντρα “Somborski Edukativni” της Σερβίας και “Udhetim i Lire” της Αλβανίας έχουν λανσάρει την καμπάνια “#ALTerHate” στην πλατφόρμα “#Speech4Change”. Η πλατφόρμα αυτή δημιουργήθηκε από νέους ανθρώπους που συμμετείχαν στο Ευρωπαϊκό Διαθρησκευτικό Δίκτυο Νέων για τις Θρησκείες της Ειρήνης, που έχει στόχο να καταπολεμήσει τη ρητορική μίσους μέσα από εκπαιδευτικές δραστηριότητες, ευαισθητοποίηση και διάδοση ιδεών που αφορούν την αποδοχή της διαφορετικότητας και την ενσωμάτωση μέσα από τη δημιουργία εναλλακτικών ρητορικών

❖ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ

Σε μερικές χώρες οι μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν καταφέρει να πείσουν όσους δημιουργούν περιεχόμενο στο διαδίκτυο, αλλά και παρόχους ίντερνετ, να απομακρύνουν ιστοσελίδες που είναι αφιερωμένες στη ρητορική μίσους. Αυτή η προσέγγιση αποδείχθηκε πολύ πετυχημένη σε χώρες που ήδη διαθέτουν νόμους σχετικούς με τη ρητορική μίσους, όπως η Ολλανδία. Για παράδειγμα, το Γραφείο Παραπόνων για Περιστατικά Διακρίσεων στο Διαδίκτυο του ολλανδικού ιδρύματος “Magenta” έχει καταφέρει να απομακρύνει χιλιάδες περιστατικά ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο από το 1997 μέχρι σήμερα, επισημαίνοντας τον παράνομο χαρακτήρα τους στους δημιουργούς περιεχομένου και ιδιοκτήτες ιστοσελίδων που περιέχουν τέτοιου είδους υλικό. Αυτή η προσέγγιση ήταν επιτυχημένη στο 95 % των περιπτώσεων.

❖ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

Στην Αμπόν της Ινδονησίας μια διαθρησκευτική ομάδα που ονομάζεται “Ηθικοί Αυτουργοί Ειρήνης” (Peace Provocateurs) χρησιμοποίησε γραπτά μηνύματα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να καταστείλει μηνύματα που προκαλούν βία. Κάθε φορά που κυκλοφορούσε μια φήμη για κάποιο βίαιο περιστατικό, αποστέλλονταν αμέσως εθελοντές για να διαπιστώσουν το γεγονός, και αμέσως μετά κυκλοφορούσαν μηνύματα κειμένου ή μηνύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να μπουν τα πράγματα στη θέση τους, προκειμένου να αποφευχθούν εκδικητικές αντεπιθέσεις. Θεωρείται ότι η ομάδα αυτή διαδραμάτισε ρόλο κλειδί στο να αποφευχθεί η βία στην Αμπόν τον Σεπτέμβριο του 2011.

❖ ΜΙΑ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ…ΜΑΧΗ!

Ένα πολύ σημαντικό βήμα που έκανε η Ε.Ε. ήταν η δημιουργία του “Κώδικα Συμπεριφοράς για την Καταπολέμηση της Παράνομης Ρητορικής του Μίσους στο Διαδίκτυο”. Προκειμένου να προλάβει και να καταστείλει τη διάδοση της παράνομης ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο, τον Μάιο του 2016, η Επιτροπή προχώρησε σε μια συμφωνία με την Facebook, Microsoft, Twitter και Youtube για τη δημιουργία ενός “Κώδικα Συμπεριφοράς για την Καταπολέμηση της Παράνομης Ρητορικής του Μίσους στο Διαδίκτυο”. Κατά τη διάρκεια του 2018, το Instagram, Snapchat και Dailymotion εντάχθηκαν στον Κώδικα Συμπεριφοράς, το 2019 εντάχθηκε το Jeuxvideo.com και τον Σεπτέμβριο του 2020 ακολούθησε το TikTok. Στις 25 Ιουνίου του 2021 ανακοινώθηκε και η συμμετοχή του LinkedIn.
Με αυτήν την πρωτοβουλία, ο Κώδικας καλύπτει σήμερα περίπου το 96 % της αγοράς των διαδικτυακών πλατφορμών που μπορεί να περιέχουν περιεχόμενο μίσους.
Η Facebook αναφέρει ότι διαθέτει ένα παγκόσμιο δίκτυο περίπου 15.000 ανθρώπων, οι οποίοι ασχολούνται με τον έλεγχο περιεχομένου, ενώ στην Google και Youtube περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι ασχολούνται με τον εντοπισμό περιεχομένου που μπορεί να παραβιάζει την πολιτική των εταιρειών αυτών. Σύμφωνα με στοιχεία κάποιων εταιρειών τεχνολογίας που συμμετέχουν στον Κώδικα, περίπου το 17 – 30 % του περιεχομένου στο διαδίκτυο είναι περιεχόμενο μίσους[1]. Η Facebook αναφέρει ότι, μόλις κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2018, έχει ήδη αποσύρει 3,3 εκατομμύρια αναρτήσεις περιεχομένου που παραβιάζει τις πολιτικές για τη ρητορική μίσους και 4 εκατομμύρια το πρώτο τρίμηνο του 2019. Το 2018, περισσότεροι από 6,2 εκατομμύρια λογαριασμοί στο Twitter επισημάνθηκαν ως λογαριασμοί με περιεχόμενο μίσους και η πλατφόρμα κινήθηκε εναντίον περίπου 536.000 από αυτούς. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την Vox POL για λογαριασμό της Επιτροπής το 2018, η οποία προχώρησε σε συγκριτική ανάλυση της δραστηριότητας μιας ομάδας περίπου 175 “μισανθρώπων” σε διάφορα κράτη-μέλη, ενώ το 2016 είχαν προβεί σε 60.000 αναρτήσεις μίσους στο Twitter, ο αριθμός αυτός μειώθηκε σήμερα μόλις στις 7.400 αναρτήσεις.
Αυτά τα στοιχεία σίγουρα αποδεικνύουν ότι το φαινόμενο της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο είναι ένα ζήτημα που αφορά έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων που έχουν τον ρόλο του θύματος, του θύτη, του αυτόπτη μάρτυρα ή της αρμόδιας αρχής που οφείλει να αντιδράσει, ενώ ο τεράστιος αριθμός περιπτώσεων ρητορικής μίσους έχει ήδη θορυβήσει εκείνους που είναι αρμόδιοι ή έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν το ευρύ κοινό. Ωστόσο, αυτός ο τρόπος καταστολής της ρητορικής μίσους δεν είναι αρκετός. Και ήρθε η ώρα να μάθουμε βήμα-βήμα τη διαδικασία καταστολής της στο διαδίκτυο, ως ενεργά άτομα που δουλεύουν με νέους και οργανώσεις νέων.
Στο κάτω κάτω…ΕΣΕΙΣ ΟΙ ΝΕΟΙ έχετε τη δύναμη να αλλάξετε τον κόσμο! Γιατί όχι και τη ρητορική μίσους;

❖ ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΡΗΤΟΡΙΚΕΣ

Τι μπορούμε, όμως, να κάνουμε από μόνοι μας για να μπούμε κι εμείς στη μάχη κατά των αρνητικών ρητορικών; Πώς θα πρέπει να αντιδράσουμε όταν βρισκόμαστε μπροστά σε ένα περιστατικό ρητορικής μίσους, είτε ως θύματα είτε ως παρατηρητές; Η απάντηση είναι απλή και ξεκάθαρη: κατασταλτικές και εναλλακτικές ρητορικές! Μερικές φορές δεν υπάρχει καλύτερη απάντηση σε μια επίθεση μίσους από μια ασπίδα θετικής ενέργειας και αισιοδοξίας! Κοινωνική ένταξη και αλληλεγγύη εναντίον των διακρίσεων και των προκαταλήψεων! Το Κεφάλαιο 3 αυτού του Οδηγού θα σας καθοδηγήσει βήμα-βήμα στη διαδικασία δημιουργίας και εφαρμογής κατασταλτικών και εναλλακτικών ρητορικών. Μη χάνετε άλλο χρόνο! Ρίξτε μια ματιά και πιάστε δουλειά!

13%