Поглавје3
Б. Алтернативни и контра наративи - која е приказната тука?
Постои барем една реакција за секоја акција. Една позитивна за секоја негативна мисла. Една црна за секоја бела точка. Некоја светлина за секоја темнина. Па, зошто да не, спротивставување на секој наратив со омраза? Алтернатива на секој угнетувач?
Зборувајќи за контра наративи, со едноставни зборови, нивната цел е од една страна да спречат однесувања со омраза и дополнително да бидат вклучени или дискриминаторските и екстремистички ставови да се влошат, а од друга да ангажираат луѓе кои споделувале (или продолжуваат да споделуваат) мислења со омраза во процесот на промена на нивната перспектива и однос кон другите.
Сега, кога станува збор за алтернативни наративи, тие вообичаено вклучуваат развој и промоција на не-дискриминаторски и инклузивни идеи, со позитивен и сочувствителен карактер, насочени кон различни групи луѓе, вклучувајќи ги и самите производители на омраза.
И двете форми на наративи (контра и алтернативни) се борат против угнетувачките наративи, дискредитирајќи ги и деконструирајќи ги со почит, отвореност, еднаквост, разбирање и солидарност. Не постои само еден начин да се постигне тоа, туку голема разновидност на алатки и средства: факти и аргументи, поврзани со нечии емоции и искуства, хумор, директен личен контакт со луѓе кои доаѓаат од различни контексти итн.
Повеќе од очигледно е дека повеќето бајки вклучуваат наративи кои помалку или повеќе се застапени во сите приказни. И прилично сме сигурни дека може да има многу повеќе ако се обидеме да ја анализираме долгата верзија од нив! Па, како би изгледала оваа бајка ако се обидеме да се ослободиме од сите стереотипни наративи и да ја трансформираме во поинклузивна и поприфатлива приказна? Уживајте во нашата верзија на Пепелашка!
И контра и алтернативните наративи имаат многу заеднички елементи и се надополнуваат една со друга во битката против говорот на омраза. Најважното заедничко нешто е нивната главна цел: да го окупираат јавниот простор! Сепак, постојат значителен број карактеристики кои ги разликуваат овие две форми на наративи. Овие карактеристики ќе се обидеме да ги претставиме преку едноставен и лесно разбирлив преглед во следните табели:
КОНТРА НАРАТИВИ
КАРАКТЕРИСТИКА
ОБЈАСНУВАЊЕ
Кратка и директна реакција
Тие обично реагираат на специфичен предизвик или инцидент, единечен настан или одредена вонредна состојба
Деконструира и дискредитира
Тие ја уриваат основата и ја уриваат суштината на угнетувачкиот наратив
Блокирање и предизвик
Тие служат како пречка и се соочуваат со конкретни изрази на омраза
Поткопување на авторитет/мит
Тие користат факти/валидни информации за да го намалат невалидниот извор или погрешните/невистинитите информации каде што наративот со омраза се потпира на
Зборувајќи за успешни иницијативи, погледнете ја активноста „Мурал на уништувач на омраза“ имплементирана во Финска на https://vimeo.com/72886961, како и „Водичот за контра говор на Твитер“ создаден од „Get the Trolls Out” кампања на (www.stoppinghate.getthetrollsout.org).
Меѓутоа, имајќи предвид дека контра наративите се однесуваат на специфичен инцидент или вонредна состојба на говор на омраза, сосема е веројатно дека некој може да падне во јамката, да биде погоден од нивните чувства и моменталната напнатост и да заврши со кршење на одредени принципи за човекови права, во истите свои напори да ги заштити!
За да се избегне овој несреќен пресврт, „Движењето против говор на омраза“ воспостави збир на златни правила кои што треба да се почитуваат во процесот на развивање контра наратив за промовирање на човековите права:
- ПРАВИЛО бр.1: Нема да вклучува омраза, насилство и дискриминација.
- ПРАВИЛО бр.2: Ќе негува еднаквост, почит и солидарност меѓу поединците и општествените групи.
- ПРАВИЛО бр.3: Ќе промовира разбирање на еднаквост и достоинство на сите човечки суштества; ќе промовира критичко размислување, фер дијалог и точни информации.
Сега, ајде да ги погледнеме специфичностите на алтернативните наративи:
АЛТЕРНАТИВНИ НАРАТИВИ
КАРАКТЕРИСТИКА
ОБЈАСНУВАЊЕ
Долгорочна и индиректна реакција
Наместо да одговорат на моментален инцидент, тие се широк проект за донесување долгорочни промени во општеството нудејќи ја другата „страна на приказната“.
Презентираат за што сме „за“
Тие го прикажуваат она што се поддржува и охрабрува, наместо она што е „против“
Презентираат алтернативна перспектива
Тие презентираат различен позитивен пристап кон одредена чувствителна тема
Градат алтернативен начин на размислување
Тие се обидуваат да понудат поинаков начин на размислување во општеството општо
Ниту алтернативните наративи не можат да побегнат од правилата. Напротив, треба да се имаат на ум следните упатства кога се обидуваат да формулираат алтернативен наратив:
- ПРАВИЛО бр.1: Ќе изгради, зајакне и промовира поинаква перспектива која ги одразува вредностите на човековите права.
- ПРАВИЛО бр.2: Ќе го подобри дијалогот меѓу различните групи на општеството.
- ПРАВИЛО бр.3: Ќе негува култура на универзални човекови права, почитување и солидарност.
Како што можете да видите, човековите права се чини дека се основната суштина на битката за борба против говорот на омраза, и онлајн и офлајн. Но, како човековите права можат да станат наше оружје против наративи со омраза и угнетување? Дозволете ни да ве водиме низ…