B. Наративи: каде можеме да ги пронајдеме и какви алтернативи имаме?
Вистина е: намерата на бајките никогаш не била да предизвикаат некаква штета или да предизвикаат непријателско однесување кај нивните читатели – а камоли нивната најважна целна група: децата и младите! А исто така е точно дека бајките биле создадени во времиња кога речиси ниту еден од концептите поврзани со човековите права и еднаквоста не биле тема за дискусија! Жално, но сепак вистинито! Сепак, човештвото еволуираше и покажа значителен напредок во врска со ова прашање, па затоа е време да се рефлектира, ревидира и – зошто да не? – да се сменат остатоците од минатото, така што тие ќе одговараат на вредностите на модерните времиња каде што сите луѓе ќе бидат еднакви и почитувани. Кога сме веќе кај тоа, бајките не се исклучок. Дали некогаш сте се запрашале дали или какви скриени пораки произлегуваат од повнимателно читање на бајка? Или ви е поудобно да останете сп врзани очи од нивната површна невиност? Ајде да ја погледнеме една од најпознатите и најомилените бајки на сите времиња!
Пепелашка Злобната маќеа на Пепелашка и грдите полусестри не и дозволувале да оди на балот, бидејќи биле љубоморни на нејзината младост и убавина. Меѓутоа, нејзината самовила го направила тоа реалност, со магија. Пепелашка танцувала со згодниот принц и тие се заљубиле.Бидејќи морала да замине до полноќ, истрчала и изгубила една чевличка. Принцот ја нашол чевличката и ја барал. Откако ја нашол, ја спасил од маќеата, се венчале и живееле среќно до крајот на животот.
Израз
Скриена негативна наратива
Злобната маќеа, полусестри не ѝ дозволувале
Полу-семејството е често злобно
старо/грдо значи злобно
Нејзината младост и убавина, згодниот принц
главните ликови треба да бидат млади и убави
Со магија, самовила
проблемите се решаваат со магија
Танцувајте со згодниот принц и заљубете се
заљубувањето е моментално и е прашање на физичка привлечност
Изгубила една чевличка
жена во неволја
Принцот ја нашол чевличката и ја барал, ја спасил
херојскиот маж
со земјите управуваат мудри и благородни кралеви и кралици кои ја наследуваат власта од нивните родители (монархија)
убавината/грациозноста и невиноста се наградени
Тие се венчаа и живееја среќно до крајот на животот
„Среќно до крајот на животот“ вклучува брак
социјална и финансиска сигурност преку брак во кралско семејство
секоја приказна има среќен крај
Повеќе од очигледно е дека повеќето бајки вклучуваат наративи кои помалку или повеќе се застапени во сите приказни. И прилично сме сигурни дека може да има многу повеќе од истите ако се обидеме да ја анализираме долгата верзија од истите! Па, како би изгледала оваа бајка ако се обидеме да се ослободиме од сите стереотипни наративи и да ја трансформираме во поинклузивна и поприфатлива приказна? Уживајте во нашата верзија на Пепелашка!
Пепелашка била млада и моќна девојка со остар ум и способност за мултитаскинг. Дојде денот на балот, но таа сè уште не била сигурна дали ќе може да оди, бидејќи требаше да ја заврши домашната задача за следниот ден. Сепак, таа навистина сакаше да биде таму – тоа би било многу убава можност за дружење! Конечно, таа се потруди малку повеќе и успеа да заврши на време. Таа облече убав фустан и првиот пар чевли што ги нaјде, кои беа малку поголеми од нејзината големина, но немаше време за ова – таа мораше да стигне на балот. Беше решена многу да се забавува, но да не остане будна до доцна – следниот ден сепак мораше да оди на училиште! Танцуваше многу, се смееше и запозна многу луѓе, па кога го виде часовникот сфати дека е скоро полноќ! Време беше да замине! Брзајќи да излезе од местото, таа се лизна и – бидејќи чевлите и беа големи – изгуби еден од нив на скалите. За среќа, еден од нејзините соученици го нашол чевелот и бил доволно љубезен да и го даде следниот ден на училиште. Изгледаше многу љубезно и нежно, иако таа дотогаш не го имаше забележано. Почнаа да се дружат, подобро се запознаа и испадна дека соученикот е многу интересна личност! Така, станаа одлични пријатели и живееја среќно до крајот на животот!
Како ви изгледа сега? Ве предизвикуваме да направите ваши сопствени верзии на која било бајка користејќи многу имагинација и отворен ум! Тестирајте ги своите вештини во…пишување приказни и забавувајте се!